بوی نامطبوع در رایزرها، گرفتگیهای مکرر و پسزدگی در طبقات پایین، نتیجه طراحی نامناسب شیب، قطر و تهویه شبکه فاضلاب است. این مقاله دستورالعملی کاربردی برای طراحی سیستم فاضلاب بهداشتی و جمعآوری آب باران در مجتمعها ارائه میکند.
آنچه در این مقاله میخوانید
- جداسازی شبکه فاضلاب بهداشتی از آب باران
- شیببندی، قطرگذاری و وِنتگذاری رایزرها
- تلههای آبی، شیر یکطرفه و شیر پسزدگی (Backwater)
- مدیریت آب باران: پاشنه بام، لولهخور، تانک ذخیره/نفوذ
- اجرا، نگهداری و خطاهای رایج
- سوالات متداول
اصول طراحی
فاضلاب بهداشتی
- شیب لولههای افقی متناسب با قطر؛ جلوگیری از سرعت کم/زیاد جریان.
- رایزر با وِنت کافی برای کاهش مکش و حفظ آببند تلهها.
- جداسازی فاضلاب آشپزخانههای تجاری و پیشبینی چربیگیر.
آب باران
- محاسبه دبی بر اساس شدت بارش طرح و سطح موثر بام/تراسها.
- هدایت به رایزر مستقل، فاضلاب شهری یا سیستم ذخیره/نفوذ در محل.
حفاظت از پسزدگی
- نصب شیرهای Backwater در طبقات پایین و نقاط در معرض سیلاب.
- دریچه بازدید در شکستهای مسیر و تغییرات جهت.
مراحل اجرایی
- نقشهکشی سهبعدی مسیرها برای اجتناب از تداخل با سازه/تأسیسات.
- نصب ساپورتها، رعایت انبساط حرارتی و آببندی اتصالات.
- تست آببندی/نشتی و وکیومتست وِنتها.
- تحویل با As-built و برنامه نگهداری.
نگهداری
- شستوشوی دورهای رایزرها، پاکسازی ناودانها و چربیگیرها.
- بازبینی تلههای خشکشده و افزودن پرایمر/آببند برای جلوگیری از بو.
نکات عملی
- در بامهای بزرگ، از سیستم سیفونیک برای کاهش قطر/تعداد لولهها استفاده میشود (با محاسبه دقیق).
- دریچههای بازدید را در نقاط استراتژیک پیشبینی کنید.
اشتباهات رایج
- ادغام آب باران با فاضلاب بدون ظرفیتسنجی.
- شیب نامناسب و تهنشینی جامدات.
- فقدان وِنت کافی و خالیشدن تلهها.
سوالات متداول
- چرا بو از کفشور میآید؟ → خشک شدن تله یا نقص وِنت.
- آیا میتوان آب باران را به فاضلاب بهداشتی هدایت کرد؟ → توصیه نمیشود مگر با ظرفیتسنجی و مجوز.
- چربیگیر کجا لازم است؟ → آشپزخانههای تجاری/صنعتی.
- شیب مناسب چقدر است؟ → تابع قطر؛ باید بهگونهای باشد که سرعت خودپاکشوندگی حفظ شود.
- دوره نگهداری؟ → فصلی پاکسازی و سالانه بازبینی کامل.