تابلو برق قلب تپندهی سیستم توزیع است. انتخاب نادرست شینهها، بریکرها و درجه حفاظت، یا نصب غیراصولی، به قطعیهای مکرر و حتی خطرات جدی میانجامد. این مقاله راهنمای کاربردی برای انتخاب و نصب تابلوهای اصلی و فرعی ارائه میکند.
آنچه در این مقاله میخوانید
- تعیین ظرفیت، کلاس قطع و شینهبندی
- انتخاب IP و شرایط محیطی
- اصول هماهنگی حفاظتی و آرایش داخلی
- الزامات نصب، تهویه و فاصلههای ایمنی
- آزمونها، تحویل و نگهداری
- خطاهای رایج و سوالات متداول
اهمیت موضوع
- تضمین پایداری شبکه داخلی و حفاظت تجهیزات.
- تسهیل توسعه آتی با پیشبینی فضا و شینه رزرو.
اصول و استانداردها
ظرفیت و کلاس قطع
- انتخاب MCCB/ACB بر اساس جریان نامی و جریان اتصال کوتاه پیشبینیشده.
- بررسی Selectivity با پاییندست برای جلوگیری از قطع گسترده.
شینهبندی و آرایش
- شینه مسی با سطح مقطع متناسب، آبکاری قلع/نیکل در صورت نیاز.
- آرایش منطقی فیدرها، فواصل خزشی و فاصله عایقی مناسب.
درجه حفاظت و شرایط محیطی
- IPمناسب محل نصب (مثلاً IP54در فضاهای دارای گردوغبار/رطوبت).
- در نظر گرفتن تهویه/فن داخلی برای دفع حرارت.
ابزارها و تجهیزات
- کلیدهای اصلی (ACB/MCCB)، کلیدهای مینیاتوری، RCD/RCBO، کنتاکتور و رلهها.
- ولت/آمپرمتر، ترانس جریان، ترمینالهای فنری، داکت سیمکشی داخلی.
تجهیزات مکمل
- SPDسطح ۱ در تابلو اصلی، سطح ۲ در تابلوهای فرعی.
- سنسور دما/رطوبت داخلی برای پایش.
- قفل ایمنی و برچسب هشدار برای عملیات LOTO.
مراحل اجرایی
طراحی و سفارشسازی
- تکخطی نهایی، لیست فیدرها، دیاگرام داخلی و جانمایی تجهیزات.
- پیشبینی ۲۰–۳۰٪ ظرفیت رزرو.
نصب
- تراز و مهار مکانیکی روی کف/دیوار مقاوم.
- اتصال هادی حفاظتی مستقل به شینه PE.
- رعایت فاصله دسترسی جلو/طرفین برای تعمیرات.
تست و تحویل
- تست گشتاور سفتکاری اتصالات، عملکرد کلیدها، تزریق آزمون RCD.
- ثبت نتایج و برچسبگذاری نهایی فیدرها.
نکات عملی
- برای بارهای موتوری بزرگ از رلههای حفاظتی حرارتی/جریان راهاندازی استفاده کنید.
- دمای داخل تابلو را پایش کنید؛ گرمای زیاد عمر تجهیزات را کاهش میدهد.
- استفاده از ترمینال فنری کیفیت اتصالات را بهبود میدهد.
اشتباهات رایج
- بیتوجهی به جریان اتصال کوتاه محل نصب.
- مسیرهای کابل ورودی/خروجی بدون رادیوس مناسب.
- چیدمان فشرده و نبود تهویه کافی.
سوالات متداول
- چه IPیی برای موتورخانه مناسب است؟ → معمولاً IP54 یا بالاتر.
- ظرفیت رزرو چقدر باشد؟ → ۲۰–۳۰٪ برای توسعه آتی.
- چرا SPD سطح ۱ لازم است؟ → برای مهار موجهای بزرگ در ورودی.
- آزمونهای تحویل؟ → چک مکانیکی، الکتریکی، آزمون RCD، عملکرد نشاندهندهها.
- آیا تابلو دیواری بهتر است یا ایستاده؟ → تابع توان و تعداد فیدرهاست؛ ایستاده برای ظرفیت بالاتر.
- فاصله دسترسی؟ → فضای کافی در جلو و طرفین طبق مقررات ایمنی.
- بهترین برچسبگذاری چیست؟ → کدگذاری یکتا برای هر فیدر و بهروزرسانی دفترچه.
- آیا تهویه اجباری است؟ → در بارهای بالا/محیطهای گرم توصیه میشود.