ساختمانهای تجاری بهدلیل تراکم نفرات، تجهیزات برقی متنوع و ساعات کار طولانی، ریسک بالاتری در برابر خطاهای سیمکشی دارند. هر نقص کوچک میتواند به توقف کسبوکار، خسارت مالی و خطرات جانی منجر شود. این مقاله چارچوبهای کلیدی سیمکشی ایمن را مرور میکند.
آنچه در این مقاله میخوانید
- تمایز نیازهای تجاری با مسکونی
- انتخاب نوع هادی و عایق، مسیرگذاری و حفاظت مکانیکی
- الزامات جداسازی مدارها و مدیریت نول/ارت
- حفاظت در برابر اضافهجریان و نشتی
- مستندسازی، نشانهگذاری و بازرسی ادواری
- خطاهای رایج و پیشگیری
- سوالات متداول
اهمیت رعایت استاندارد
- حجم بارهای IT، سرمایش موضعی، تابلوهای تبلیغاتی و آسانسورها زیاد است.
- قطع برق یا آتشسوزی پیامدهای حقوقی و اعتباری سنگینی دارد.
اصول و استانداردها
انتخاب هادی و عایق
- استفاده از کابلهای با کلاس واگذاری مناسب حریق (Low Smoke, Halogen Free در فضاهای حساس).
- مقطعگذاری بر مبنای جریان کاری، افت ولتاژ و شرایط نصب (کانال، سقف کاذب، کفخواب).
مسیرگذاری و حفاظت مکانیکی
- سینی/نردبان کابل فلزی با اتصال ارت مناسب.
- ترانکینگ و کانال با جداکننده برای قدرت/دیتا.
- عبور از دیوارهای ضدحریق با گلند و مواد درزبندی مقاوم به آتش.
جداسازی مدارها
- تفکیک مدارهای حیاتی (روشنایی اضطراری، اعلام/اطفای حریق، آسانسور).
- جداسازی فیزیکی مدارهای دیتا و صوت از قدرت.
حفاظتهای الکتریکی
- طراحی هماهنگی حفاظتی و انتخاب RCD/RCBO برای مدارهای پریز.
- SPDدر تابلوهای اصلی و فرعی جهت حفاظت در برابر اضافهولتاژ.
نشانهگذاری و مستندسازی
- برچسب دائمی روی کابلها، سینیها و تابلوها.
- دفترچه فنی شامل نقشهها، لیست مدارها و برنامه PM.
ابزارها و تجهیزات
- کابلهای LSZH برای مسیرهای فرار، گلند ضدحریق، بست فلزی نسوز.
- مولتیمتر کلمپی، مگِر، تستر RCD برای بازرسی ادواری.
تجهیزات مکمل
- سیستم مدیریت کابل (Cable Management) با ظرفیت توسعه.
- UPSرکهای شبکه و SPDسطح ۲ در تابلوهای طبقات.
مراحل اجرایی
برنامهریزی
- نقشه مسیرها با درنظرگرفتن ظرفیت آینده.
- هماهنگی با تیم HVAC و معماری برای جلوگیری از تداخل.
اجرا
- رادیوس خم استاندارد، رعایت فواصل از منابع حرارتی.
- تست مرحلهای پس از اتمام هر لوپ.
نگهداری و بازرسی
- بازبینی چشمی فصلی، تست RCD فصلی، اندازهگیری سالانه ارت.
- بهروزرسانی مستندات پس از هر تغییر.
نکات عملی
- مسیرهای پرریسک (اتاق سرور، راهپله فرار) را با کابلهای نسوز ارتقا دهید.
- برای پریزهای عمومی از RCBO استفاده کنید.
- برچسبگذاری یکنواخت و قابلخواندن، زمان عیبیابی را بهشدت کاهش میدهد.
اشتباهات رایج
- استفاده از کابل نامتناسب با محیط (PVC معمولی در مسیر فرار).
- پرکردن بیش از حد ترانکینگ و افت کارایی دفع حرارت.
- اتصالهای غیرحرفهای و بدون سرسیم/گلند مناسب.
سوالات متداول
- کابل LSZH کجا ضروری است؟ → در مسیرهای فرار، اتاق سرور، فضاهای پرتراکم.
- آیا همه مدارها RCD میخواهند؟ → مدارهای پریز و فضاهای مرطوب اولویت دارند.
- بهترین روش عبور از دیوار ضدحریق؟ → گلند/بوشینگ تأییدشده به همراه درزبندی نسوز.
- آیا میتوان دیتا و قدرت را در یک ترانک عبور داد؟ → تنها با جداکننده و فاصله کافی.
- تناوب بازرسی؟ → فصلی برای چک بصری، سالانه برای تست جامع.
- حد مجاز افت ولتاژ؟ → معمولاً ۳–۵٪ تا آخرین مصرفکننده.
- چرا SPD لازم است؟ → برای حفاظت تجهیزات حساس در برابر اضافهولتاژ گذرا.
- چه زمانی مدار اضطراری جدا شود؟ → از طراحی؛ تابلو و مسیر مستقل.